Er wordt onder zelfbeleggers veel gesproken over hoge gemaakte rendementen. Hoe zit dat nu eigenlijk? Kun je de professionals verslaan of worden alleen incidentele succesverhalen verteld? Aan de hand van dit artikel kunt u bepalen hoe succesvol u echt belegt. Benieuwd naar het historische rendement van professionele vermogensbeheerders? Finner houdt de rendementen bij. Daar kunt u meer over lezen in ons artikel over het rendement van laten beleggen.
In dit artikel leest u:
Wat is het rendement van zelf beleggen?
U belegt om rendement te behalen. Uw koerswinst bestaat uit het verschil tussen de aankoopkoers en de huidige koers van uw belegging. Dat verschil is de winst of verlies van uw belegging. Het is altijd een momentopname. De koers van een belegging kan immers wisselen, dat noemen we het koersrisico bij beleggen. Wel leert het verleden dat over een langere periode de aandelenbeurzen altijd stijgen. Daarom is het verstandig om te beleggen voor de lange termijn.
Uw totaalrendement bestaat uit meer dan alleen de koerswinst (verschil aankoopkoers en huidige koers). Bij aandelen worden dan ook over een bepaalde periode de uitgekeerde dividenden meegerekend en bij obligaties de rente-uitkeringen.
Bij het overzicht van uw beleggingsrekening vindt u het totaalrendement van uw portefeuille en u kunt het ook zien per belegging. DeGiro geeft bijvoorbeeld in euro’s het totaalrendement van de hele portefeuille weer en per belegging kan men sinds aankoop het totale rendement zien, zowel in euro’s als in een percentage.
Pas op voor zelfoverschatting
Zelf beleggers zijn vaak geneigd om hun eigen kunnen te overschatten (overconfidence). Vaak denken zij een beter rendement te kunnen halen dan vermogensbeheerders, maar beter presteren is niet eenvoudig. Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat het rendement van zelf beleggen achterblijft bij professionele partijen. Daar zijn ook wel verklaringen voor:
- Vaak stappen particuliere beleggers bij een te hoge prijs in. Beleggers hebben de neiging in te stappen als iedereen het doet en ook gezamenlijk de uitgang op te zoeken.
- Kennisgebrek en emoties spelen hier vaak een rol in.
- Ook handelen zij te vaak, waardoor zij relatief veel transactiekosten maken.
- Ten slotte is men met een beperkte spreiding kwetsbaarder voor tegenslagen.
Beleggingsfondsen en vermogensbeheerders hebben een betere reputatie als het gaat om risicobeheersing. Hoewel ook daar blijkt dat het voor actieve beleggingsstrategieën moeilijk is om consistent de markt te kunnen verslaan.
Het rendement alleen is dus doorgaans niet voldoende reden om te kiezen voor zelf beleggen. Het belangrijkste is dat zelf beleggen uw interesse heeft. Want zelf beleggen vergt tijd, kennis en onderzoek. Anders kan het verstandig zijn om beleggen over te laten aan professionals en te kiezen voor beheerd beleggen.
Risico en rendement gaan hand in hand - welk risico neemt u?
Beleggen kan niet zonder risico’s. Maar weet u hoeveel risico u loopt met uw portefeuille? Of belegt u offensiever dan u eigenlijk wilt? Van tijd tot tijd kan het handig zijn om een inventarisatie te maken van het risico in uw portefeuille en dit opnieuw te leggen naast uw beleggingsplan en uw risicoprofiel.
Uw risicoprofiel, het risico in de portefeuille en de risicobeheersing moet u allemaal zelf bepalen als u belegt via een broker. En dat is een verschil met vermogensbeheer. Bij beheerd beleggen stelt de vermogensbeheerder eerst samen met u vast welk risicoprofiel het beste bij u past. En conform dat risicoprofiel wordt er voor u belegd. Het risicoprofiel is dus bepalend voor hoeveel risico er genomen mag worden met uw vermogen. En dat risicoprofiel is weer bepalend voor hoeveel rendement u wilt behalen. U leest hier meer over in ons artikel over het risicoprofiel bij beleggen.
Eén van de basisvoorwaarden voor veilig beleggen, is het nemen van een passend risico en het aanbrengen van voldoende spreiding in uw beleggingen.
Zelf beleggen - uw risico berekenen
Om het risico van uw portefeuille te bepalen, kunt u kijken naar de asset allocatie van uw portefeuille en dit vergelijken met de asset allocatie van professionals. Vermogensbeheerders hanteren hiervoor doorgaans 5 profielen, die oplopen van defensief tot zeer offensief. De namen kunnen per partij verschillen. Hieronder de namen en portefeuilleverdeling zoals ABN Amro die hanteert.
Risicoprofiel, beleggingshorizon en asset allocatie bij ABN Amro
| ABN Amro | Defensief | Matig defensief | Matig offensief | Offensief | Zeer offensief |
| Beleggingshorizon | >5 jaar | >7 jaar | >10 jaar | >12 jaar | >15 jaar |
| Aandelen | 20% | 35% | 55% | 75% | 90% |
| Obligaties | 70% | 55% | 35% | 15% | 0% |
| Liquiditeiten | 10% | 10% | 10% | 10% | 10% |
Bron: ABN Amro
Het bepalen van het voor u optimale risicoprofiel is niet eenvoudig. Een vermogensbeheerder doet het aan de hand van een uitgebreide inventarisatie. Dezelfde stappen zijn nodig om uw eigen risicoprofiel vast te stellen. U kijkt daarbij naar uw beleggingsdoel en hoeveel tijd u hebt om uw doel te bereiken. Hebt u een lange beleggingshorizon, dan kunt u wat offensiever beleggen, omdat u tijd hebt eventuele tegenslagen weer goed te maken. Een kortere horizon vereist een defensieve beleggingsstrategie. Verder is uw financiële situatie van belang. Wat zijn uw inkomsten, uitgaven en schulden? Wat is uw kennis en ervaring en hoeveel risico bent u bereid te dragen. Al die factoren bepalen samen uw risicoprofiel. Verandert er iets in die factoren, dan kan ook uw risicoprofiel wijzigen (en daarmee dus de samenstelling van uw portefeuille).
Hoe kunt u uw eigen rendement berekenen?
Eerst moet u een vaste periode nemen waarover u uw rendement bepaalt. Finner adviseert om dit 1x per kwartaal te doen. Zo kunt u kwartaalrendementen berekenen en vergelijken met de gemiddelde rendementen van vermogensbeheer. Aan het einde van het jaar kunt u dan ook uw jaarrendement berekenen.
Bruto rendement
Hoe pakt u dit aan? Stel een tabel op met daarin de beginkoers en de eindkoers van al uw beleggingen om koerswinst/verlies vast te stellen. Dan vult u het ontvangen dividend in en de inleg of opnames. Bepaal uw gemiddelde inleg over de periode. Het totale verschil in winst/verlies deelt u door de beginkoers van uw portefeuille, vermenigvuldigd met 100 levert dat uw bruto kwartaalrendement op.
Kosten en nettorendement
Voor het nettorendement moeten we de kosten verrekenen. Tel alle kosten op. Als u veel handelt kan dit behoorlijk oplopen. In ons voorbeeld gaan we uit van een portefeuille zonder stortingen of onttrekkingen. Als u alle kosten aftrekt van uw totale winst/verlies kunt u ook uw netto rendement bepalen. Aan het einde van het jaar kunt u op dezelfde wijze uw bruto en netto jaarrendement berekenen.
Voorbeeld rendement beleggen berekenen (op kwartaalbasis, matig offensieve portefeuille)
| Belegging | Beginkoers | Slotkoers | Winst/verlies |
| Aandelen-ETF | 7500 | 7750 | 250 |
| Olieaandeel | 100 | 105 | 5 |
| Techaandeel | 100 | 80 | -20 |
| Obligatie-ETF | 4500 | 4400 | -100 |
| Liquiditeiten | 1250 | 1265 | 15 |
| Dividend |
| 10 | 10 |
| Totaal portefeuille | 13450 | 13610 | 160 |
| Bruto rendement | 160 /13450*100 = | 1,19% |
|
| Kostensoort | Bedrag over 3 maanden |
| Brokerfee | 5 |
| Dividendbelasting | 1,50 |
| Corporate action kosten | 0,50 |
| Totaal | 7 |
| Kostenpercentage | 7/13450*100=0,05% |
| Netto rendement | 1,19% - 0,05% = 1,14%
of
(160-7)/13450*100=1,14% |
Heeft u de professionals verslagen met uw gemaakte rendement?
Wanneer doet u het goed als zelfbelegger? Dan moet u uw gerealiseerde netto rendement vergelijken met het rendement vermogensbeheer. Finner heeft hiervoor een uniforme index ontworpen. De ProNL Index is een samengestelde index van de netto rendementen van alle vermogensbeheerders in Nederland. Finner berekent voor elk risicoprofiel een gemiddeld rendement. De ProNL index biedt zelf beleggers een objectieve en realistische maatstaf om hun rendementen op een uniforme manier te vergelijken met professionele partijen.
Elk kwartaal geeft Finner een update van de rendementen vermogensbeheer.
U bent een succesvolle zelfbelegger, als u over een langere periode, bijvoorbeeld 5 jaar, de ProNL Index minimaal evenaart. Als dat niet lukt, dan kunt u overwegen om het beleggen toch uit te besteden. Een combinatie tussen zelf beleggen en vermogensbeheer kan natuurlijk ook. Hierdoor wordt het tevens makkelijker om uw eigen prestaties te monitoren. Benieuwd naar het actuele rendement vermogensbeheer (over het meest recente kwartaal)?
Let goed op de kosten!
Als het u inderdaad lukt om tegen een aanvaardbaar risico de professionals op een langere termijn te verslaan, dan resteert om te kijken naar de kosten en kwaliteit van uw broker. Mogelijk valt daar voor u nog extra winst (rendement) te behalen. Rendement is namelijk geen zekerheid, kosten wel. Alles wat u aan kosten betaalt, moet door rendement goedgemaakt worden. Lagere kosten kunnen dus betekenen dat u meer rendement over houdt. De kosten kunnen per broker enorm verschillen. Past uw broker nog bij uw huidige behoeften en wensen? Een periodieke check van uw broker kan dus geen kwaad.
En wat als het tegenvalt?
Als u tot de conclusie komt dat het ondanks alle studie en inspanning toch niet lukt om de professionals te verslaan, dan gaat er rendement verloren door zelf beleggen. Het kost u geld, door een lager of negatief rendement. Misschien is het tijd uw strategie te heroverwegen. Is een andere beleggingsstrategie de oplossing? Of wilt u misschien toch eens een vermogensbeheerder de kans geven? Vergelijk vermogensbeheerders op onder meer rendementen en kosten. Finner maakt ook inzichtelijk wat de historische rendementen van professionele partijen zijn. Kijk eens naar jaren waarin de markten tegenzaten. Dat geeft een goed beeld van het gevoerde beleid.