Beleggen in opties

Bij opties denken veel mensen aan mogelijkheden. Maar opties zijn ook een beleggingsinstrument wat u kunt gebruiken in uw beleggingsportefeuille. Wat zijn opties precies en hoe werkt beleggen in opties? In dit artikel laten wij zien hoe u kunt handelen in opties en waar u op moet letten bij het beleggen in opties.

Inhoudsopgave:

Beleggen in opties – calloptie en putoptie

Handelen in opties – hoe werkt het?

Wat zijn de voordelen van beleggen in opties?

Wat is het risico van opties?

Beleggen in opties voor beginners

Beleggen in opties – calloptie en putoptie

Wat zijn opties?

Een optie geeft u het recht om op een bepaald moment een onderliggende waarde tegen een vooraf vastgestelde prijs te (ver)kopen. Bij een onderliggende waarde moet u denken aan bijvoorbeeld grondstoffen, valuta’s, aandelen of obligaties. Opties hebben doorgaans een omvang van 100 stuks van de onderliggende waarde. 

Een optie ontleent zijn waarde dus aan een ander product, daarom behoort het tot de beleggingscategorie van de derivaten. Die kunnen beleggers gebruiken om risico’s te verkleinen van de onderliggende waarde, maar ook om koersontwikkelingen te versterken. 

Wat zijn belangrijke factoren bij een optie?

• Uitoefenprijs – de prijs waartegen u de onderliggende waarde kunt (ver)kopen
• Optiepremie – de prijs van de optie
• Expiratiedatum – datum waarop het contract afloopt

Er zijn twee soorten opties: 

• callopties
• putopties 

Beide kun je zowel kopen als verkopen. Hieronder gaan we verder in op beide soorten.

Wat is een call optie?

Het kopen van een calloptie geeft het recht om een onderliggende waarde tegen een vooraf bepaalde prijs te kopen (ook wel de uitoefenprijs genoemd). Voor dit recht betaalt de koper een vergoeding, ook wel optiepremie genoemd. Dit is de prijs waarvoor u de optie kunt kopen. Naast de vergoeding, is ook bepaald op welke dag het contract afloopt. Dit is de zogeheten expiratiedatum, die aangeeft tot wanneer de koper van de calloptie het recht heeft om te kopen. 

De koper van een calloptie speculeert op een stijging van de onderliggende waarde, die hij in dat geval dan goedkoper kan kopen dan de marktprijs. Wanneer op de expiratiedatum de marktprijs van de onderliggende waarde onder de uitoefenprijs ligt, zal deze optie waardeloos aflopen. Men kan immers de onderliggende waarde op de beurs goedkoper kopen dan voor de afgesproken prijs. 

Bijvoorbeeld, u koopt het recht  om 100 aandelen op een bepaalde datum te kopen voor 5 euro per stuk. Als u de optie koopt koersen de aandelen op 4 euro. U betaalt een optiepremie van 0,75 euro. Dus uw optiecontract van 100 aandelen heeft een waarde van 75 euro. De break-even-koers ligt op 5,00 + 0,75 = 5,75 euro. Als de prijs van het aandeel vervolgens stijgt naar 6 euro, dan kunt u uw recht uitoefenen en het aandeel kopen voor 5 euro per stuk. Tegelijk kunt u ze op de beurs verkopen voor de hogere prijs van 6 euro per stuk. 

De winst voor u bestaat dan uit:

Koers minus uitoefenprijs, verminderd met de optiepremie

(6,00 – 5,00) – 0,75 = 0,25*100= 25 euro

Wat is een put optie?

Het kopen van een putoptie geeft het recht om op de expiratiedatum een bepaalde onderliggende waarde tegen een van tevoren vastgestelde prijs (uitoefenprijs) te verkopen. Ook hiervoor betaalt men premie. Een putoptie is het tegenovergestelde van een calloptie.

Je kunt zowel putopties kopen als verkopen. Een koper van putopties speculeert op een daling van de onderliggende waarde. De uitbetaling voor putoptie-verkopers is precies het omgekeerde van die voor kopers. Verkopers verwachten dat het aandeel vlak blijft of boven de uitoefenprijs stijgt, waardoor de put waardeloos wordt en de verkoper de premie mag houden. Het verkopen van een putoptie die u niet heeft, wordt ook het schrijven van een putoptie genoemd. 

Stel, u koopt een putoptie met een uitoefenprijs van 5 euro voor een aandeel dat momenteel een koerswaarde van 5 euro heeft. De optiepremie bedraagt 0,50 euro waardoor het contract een waarde van 100*0,50 = 50 euro heeft. De expiratiedatum is over drie maanden.

Stijgt het aandeel in die drie maanden boven de 5 euro, dan is de optie niks meer waard. U verliest dan de optiepremie die u hebt betaald. Daalt de prijs echter onder de 4,50 euro (dat is de uitoefenprijs minus de uitoefenpremie), dan maakt u winst.

Voor een verkoper van een putoptie telt het omgekeerde. In het bovenstaande voorbeeld behaalt de putoptieverkoper winst als de koers boven de uitoefenprijs uitstijgt. Als putoptieverkoper is je winst beperkt tot de optiepremie.

Er is verschil tussen Amerikaanse en Europese putopties. Dat verschil heeft te maken met wanneer het verkooprecht kan worden uitgeoefend. Bij Europese putopties kan dat alleen op de expiratiedatum. Bij Amerikaanse putopties kan dit op elk moment. Putopties op een index zijn vaak Europees. Maar putopties op aandelen zijn juist bijna altijd Amerikaans van aard.

Handelen in opties – hoe werkt het?

Bij het handelen in opties zijn altijd twee partijen betrokken met een tegengestelde positie. Dat betekent dat de winst voor de ene, verlies voor de andere partij betekent. De koper betaalt een premie aan de verkoper van opties. Het kopen van een recht, betekent dat de verkoper de plicht tot levering heeft als de koper zijn recht uitoefent. 

Toch is het mogelijk dat beide partijen verdienen aan de optiehandel. Dat is het geval als de verkoper aandelen aanhoudt als dekking op de opties. Het verlies op de optie wordt dan gecompenseerd door de koerswinst op de aandelen. Dat noemen we gedekte opties.

	Kopen	Schrijven (verkopen)
Calloptie	Recht tot koop	Plicht tot levering
Putoptie	Recht tot verkoop	Plicht tot kopen
Optiepremie	Premie betalen	Premie ontvangen

Opties kopen

Callopties kopen geeft u het recht om een onderliggende waarde te kopen. Daarmee speculeert u op een stijging van de koers. Wanneer de koers stijgt, stijgt de prijs van de optie doorgaans ook. De optie moet dan wel uitgevoerd of verkocht worden voor de expiratiedatum, omdat deze anders waardeloos afloopt.

Putopties kopen geeft u het recht om te verkopen tegen een afgesproken bedrag. Daarvoor betaalt u een premie aan degene die de putoptie schrijft. De eigenaar speculeert op een koersdaling en dekt zich daartegen in met de optie. Als de aandelenkoers lager is dan de uitoefenprijs zijn putopties “in-the-money”,  de eigenaar van de putoptie kan deze uitoefenen en het aandeel verkopen tegen de uitoefenprijs. De eigenaar kan de put optie ook verkopen voor de afloopdatum aan een andere koper tegen de marktwaarde. Putopties zijn relatief duur, omdat veel beleggers daarmee hun portefeuille indekken tegen koersdalingen.

Opties schrijven

Verkoopt u opties die u niet in uw bezit heeft? Dan heet dat opties ongedekt schrijven. Als schrijver van opties bent u de tegenpartij van de koper van een call- of putoptie. In ruil voor een premie gaat u een plicht aan om de onderliggende waarde aan iemand te verkopen (calloptie schrijven) of te kopen (putoptie schrijven).

Door een calloptie schrijven hebt u de plicht om aandelen te verkopen tegen de uitoefenprijs, als de eigenaar van de optie het recht uitoefent. In ruil daarvoor ontvangt u een optiepremie. Op deze wijze speculeert u op een vlakke of dalende koers. Als de optie waardeloos afloopt, ontvangt u de premie sowieso. 

U kunt een call optie ongedekt schrijven, dan hebt u de onderliggende waarde niet in bezit. Daarmee loopt u dus het meeste risico. Hieronder gaan wij dieper op de risico’s van opties in. Om te leveren dient u dan de onderliggende waarde te kopen tegen de actuele beurskoers en die kan fors zijn gestegen. De bank of broker waar u in opties handelt eist doorgaans een financiële buffer voor het schrijven van ongedekte callopties. Dit heet de marginverplichting.

Met een putoptie schrijven speculeert een belegger op een vlakke of stijgende koers. Daalt de koers onder de uitoefenprijs dan moet de onderliggende waarde gekocht worden van de optiekoper voor een prijs die hoger is dan de beurswaarde. De optiepremie fungeert hierbij als een buffer, want die vergoeding heeft de schrijver sowieso al verdiend.

Wat zijn de voordelen van beleggen in opties?

Waarom kiezen beleggers voor opties in hun portefeuille? Opties zijn een beleggingsinstrument voor ervaren beleggers. Een voordeel van opties kopen is dat je je kunt indekken tegen een dalende markt. Opties worden toegepast als verzekering tegen koersdalingen van een portefeuille. Zo worden ze wel defensief ingezet. Het is ook mogelijk om met een relatief kleine investering een grote positie innemen in een onderliggende waarde. 

Opties schrijven kan ook voordelen opleveren. Bij gedekte opties heeft u de aandelen dus daadwerkelijk in bezit. Met het schrijven van covered call- en covered put opties kunt u proberen extra rendement op uw aandelen te maken of uw risico’s te verkleinen. U verdient er een premie aan.

Belangrijkste voordelen van opties kopen

• U kunt put opties kopen om uw portefeuille te beschermen tegen een grote waardedaling. Dat kost wel premie.
• Dankzij het hefboomeffect van een optie kunt u met een relatief kleine investering een hoog rendement behalen.
• Naast stijgingen en dalingen kunt u met optiestrategieën ook inspelen op verwachtingen als volatiliteit.
• Door opties defensief in te zetten, is het mogelijk om een deel van de risico’s in de beleggingsportefeuille af te dekken.

Voordelen van opties schrijven

• Als u opties schrijft, kunt u de premie verdienen. 
• Een veelgebruikte optiestrategie is covered call, of gedekt opties schrijven. Er is verschil tussen het schrijven van een gedekte calloptie (covered call) of een gedekte putoptie (covered put) op de aangehouden positie. 

Wat is het risico van opties?

Het risico van opties kopen is beperkt tot het verlies van de premie. Maar met name opties schrijven heeft risico’s. U kunt deze risico’s beperken door een gedekte call optie schrijven of een gedekte put optie schrijven. In dat geval kunt u nog steeds veel verliezen, maar u kunt in elk geval uw verplichting nakomen. 

Risico van ongedekt opties schrijven

Als u ongedekt een call optie schrijft dan loopt u het risico dat u de onderliggende waarde moet kopen tegen een heel hoge prijs om uw leveringsverplichting na te komen. Het verlies van het schrijven van een ongedekte call optie is in beginsel onbegrensd. Vaak hanteert de broker of bank een marginverplichting voor de schrijver van opties ter dekking van het risico. Margin is een vorm van onderpand, om zeker te maken dat een verkoper ook zijn verplichting kan voldoen. 

Als u ongedekt een put optie schrijft dan loopt u het risico dat u moet afnemen voor een veel hogere prijs dan de actuele waarde. U kunt in beginsel de gehele onderliggende waarde  verliezen.

Opties zijn – mede door de hefboomwerking – risicovolle, complexe producten. Een hefboom is het principe dat de winst of verlies bij een optie veel groter is dan de procentuele beweging in de onderliggende waarde. Door de hefboomwerking is het koersrisico extra groot. Winsten kunnen hoog zijn, maar verliezen daarom ook. Producten met een hefboomwerking – zoals cfd’s en opties – vindt Finner eigenlijk niet geschikt voor particuliere beleggers. Deze producten vereisen kennis, ervaring en gaan met een hoog risico gepaard. 

In de praktijk zien we dat professionele vermogensbeheerders weinig gebruik maken van opties. Wel gebruikt een enkeling het om de risico’s van de portefeuille te verlagen. Van Lieshout en Partners is hier een voorbeeld van. Zij gebruiken een covered call optie strategie. Vergelijk vermogensbeheerders daarom ook op beleggingsbeleid.

Beleggen in opties voor beginners

Opties zijn complexe producten. Daarom is het belangrijk dat u de risico’s en werking van opties begrijpt. Diverse brokers en andere partijen bieden educatie over opties aan. Verdiep u daar eerst grondig in. En dan geldt de oude wijsheid: bezint eer gij begint. Finner raadt ongedekte opties schrijven af voor beginnende beleggers. 

Opties zijn beleggingsproducten die zich doorgaans richten op de korte termijn. Finner pleit ervoor om te beleggen voor de lange termijn. Wilt u toch spelen met opties? Doe het dan met wat overtollig geld. Maar beleg vooral met een lange horizon.

Vergelijk en vind brokers die optiehandel aanbieden, of een educatieprogramma, waar u meer over opties kunt leren.