Het is belangrijk dat banken en vermogensbeheerders hun klanten kennen. Zij hebben volgens de Wet financieel toezicht een zorgplicht en mogen alleen financiële producten aanbieden die aansluiten bij de persoonlijke situatie van hun klanten. Een van de verplichte instrumenten daarvoor is het risicoprofiel. Aanbieders moeten een passend beleggingsprofiel voor hun beleggers vaststellen. De beste vermogensbeheerder voor uw vermogen is er een die risico en rendement op elkaar en op uw wensen afstemt, zodat u uw doel op een veilige manier kunt bereiken. Lees hier meer over het risicoprofiel.
Risicoprofiel – 5 aandachtspunten
1. Wat is een risicoprofiel
2. Wet Financieel toezicht – zorgplicht van vermogensbeheerders
3. Voorbeeld risicoprofiel bij een vermogensbeheerder
4. Hoe werkt het bij een broker
5. Begin met een plan
1. Wat is een risicoprofiel
Een risicoprofiel geeft aan hoe de verhouding is tussen rendement en risico. Het zegt iets over u als belegger, welke risico’s u bereid bent te nemen met uw geld. En het zegt iets over uw beleggingen waarin u uw geld wilt steken. Bij ieder type beleggingsprofiel passen andere soorten beleggingen. Een vermogensbeheerder moet het risicoprofiel bepalen dat bij u past. Een risicoprofiel opstellen gebeurt doorgaans aan de hand van een vragenlijst (inventarisatie).
Een defensieve belegger zal weinig risico op koersverliezen willen lopen. Keerzijde is dat het verwachte rendement ook lager uit zal vallen. Een meer offensieve belegger ligt niet wakker van flinke koersschommelingen. Die gaat voor het hogere rendement dat te halen valt met risicovollere beleggingen, zoals aandelen.
Definitie risicoprofiel
Een risicoprofiel geeft aan hoeveel risico een vermogensbeheerder mag nemen met het kapitaal van de belegger. Het risicoprofiel wordt bepaald op basis van het rendement dat men wil behalen. Hierbij geldt dat hoe hoger het potentiële rendement is, des te meer risico men loopt.
Bron: ensie.nl
Vermogensbeheerders hanteren uiteenlopende aanduidingen voor hun beleggingsprofielen., Een risicoprofiel varieert van zeer defensief tot zeer offensief. Wat verwarrend is, is dat de benaming, samenstelling van risicoprofielen en de asset allocatie tussen aanbieders kan verschillen. De ene vermogensbeheerder houdt bij een neutraal profiel een verdeling van 50/50 voor aandelen en obligaties aan, terwijl een ander 40/60 hanteert.
De AFM constateert ook dat de verschillende profielnamen en aannames over welke beleggingen passen binnen een risicoprofiel, het voor beleggers onoverzichtelijk en moeilijk maken om te vergelijken. De toezichthouder heeft een leidraad informatie over risicoprofielen opgesteld met als doel beleggers meer duidelijkheid te geven over de beleggingen en de risico’s achter risicoprofielen, om vergelijken eenvoudiger te maken.
2. Wet Financieel toezicht – zorgplicht van vermogensbeheerders
Een vermogensbeheerder dient over voldoende informatie omtrent de belegger te beschikken, zodat het vermogen passend bij de wensen en risicobereidheid van de klant wordt belegd. Dit ‘ken-je-klant’ beginsel ligt verankerd in de Wet financieel toezicht. Uitgangspunt van de zorgplicht is dat de belegger zich bewust is van de mogelijke consequenties van het beheer en de risico’s die hij loopt. Om de portefeuille te laten aansluiten bij de situatie en wensen van de belegger, moet een aanbieder uitgebreid onderzoek doen naar de persoonlijke situatie van de klant. Het gaat hierbij om informatie over de financiële positie, doelstellingen, risicobereidheid, kennis en ervaring, voor zover dit relevant is voor het advies of de wijze van het beheer. Uit dit onderzoek volgt een passend risicoprofiel. De vermogensbeheerder moet jaarlijks opnieuw kijken of dit profiel nog passend is bij doelstelling en risicobereidheid van de belegger. Dat is de onderzoeksplicht van een vermogensbeheerder.
Ook gelden er verplichtingen om de klant voorafgaand en gedurende de dienstverlening duidelijke informatie te verstrekken over bijvoorbeeld de kosten van de dienstverlening. Dat is de informatieplicht van de vermogensbeheerder.
De Wet financieel toezicht kent twee toezichthouders, de Nederlandse Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De AFM is verantwoordelijk voor toezicht op het gedrag van vermogensbeheerders.
3. Voorbeeld risicoprofiel bij een vermogensbeheerder
Beleggen brengt altijd risico’s met zich mee. Als u kiest voor vermogensbeheer, dan wilt u dat de vermogensbeheerder belegt overeenkomstig uw wensen. Ligt u wakker van een koersdaling, dan kan de vermogensbeheerder niet offensief beleggen met uw geld. Een hoger rendement gaat wel gepaard met een hoger risico, maar past dat bij u? Samen met de vermogensbeheerder kiest u een risicoprofiel dat aansluit bij uw persoonlijke situatie, wensen en het risico waarbij u zich nog comfortabel voelt.
Het risicoprofiel bepaalt de asset allocatie en heeft invloed op het rendement dat u mag verwachten. Over het algemeen geldt dat hoe meer risico u neemt, des te groter de mogelijkheid is op een hoger rendement. Maar ook is dan de kans op verlies groter. Het is dus belangrijk om een weloverwogen keuze te maken in het risico dat u wilt en kunt lopen.
Een risicoprofiel bepalen is een uitgebreid proces. Hoe het gedaan wordt verschilt per partij. In zijn algemeenheid kijkt een partij naar de situatie van de klant, het beleggingsdoel, de kennis en ervaring die deze klant heeft, de beleggingshorizon en de risicobereidheid. Op basis van het risicoprofiel zal de vermogensbeheerder een (standaard) portefeuille aanbieden.
ABN Amro vraagt bijvoorbeeld naar uw beleggingsdoel, beleggingshorizon, uw financiële situatie en hoeveel risico u kunt en wilt lopen. Vervolgens komen er vragen over uw kennis en ervaring met beleggen. Het totaal van uw antwoorden op de vragen over uw financiële situatie, uw beleggingsdoel, uw beleggingshorizon en uw risicohouding leidt tot uw risicoprofiel. Samen met uw kennis en ervaring rolt er dan een beleggersprofiel uit, dat het uitgangspunt wordt voor de invulling van uw portefeuille (asset allocatie). Dit ligt niet voor altijd vast. Wijzigen uw omstandigheden, dan kan het zijn dat ook uw profiel wordt aangepast, bijvoorbeeld van een offensief profiel naar neutraal profiel. U dient zelf veranderingen te melden aan uw vermogensbeheerder. Alleen met volledige informatie kan de vermogensbeheerder de diensten aanbieden die bij uw situatie passen.
ABN Amro Vermogensbeheer hanteert vijf risicoprofielen, ieder met zijn eigen kenmerken. Dit varieert van een defensief profiel (weinig risico) tot zeer offensief (veel risico). Zoals eerder aangegeven verschillen de benamingen per partij, anderen hanteren ook neutraal profiel, of een dynamisch risicoprofiel. Ieder risicoprofiel heeft bepaalde kenmerken, die bepalen welke beleggingen het beste bij u passen.
Risicoprofiel, beleggingshorizon en asset allocatie bij ABN Amro
| ABN Amro | Defensief | Matig defensief | Matig offensief | Offensief | Zeer offensief |
| Beleggingshorizon | >5 jaar | >7 jaar | >10 jaar | >12 jaar | >15 jaar |
| Aandelen | 20% | 35% | 55% | 75% | 90% |
| Obligaties | 70% | 55% | 35% | 15% | 0% |
| Liquiditeiten | 10% | 10% | 10% | 10% | 10% |
Bron: ABN Amro
4. Hoe werkt het bij een broker
Kiest u liever voor zelf beleggen? Dan hebt u een beleggingsrekening nodig bij een broker. Bekende voorbeelden zijn DeGiro, Lynx en Saxo Bank. Maar ook grootbanken als ABN Amro, ING en Rabobank bieden brokerdiensten aan. Brokers nemen geen risicoprofiel af. Zij hebben geen zorgplicht. Hun dienstverlening bestaat uit execution only. Dat betekent dat u voor eigen rekening en risico belegt. Brokers hebben geen tools om een risicoprofiel op te stellen. Over het algemeen is het voor zelf beleggers erg lastig om daardoor een goede inschatting van het risico te maken. U kunt dan al snel te offensief beleggen of bepaalde risico’s missen.
Succesvol beleggen begint met een goed plan. Onderdeel daarvan is dat u bepaalt hoeveel risico u wilt lopen. Risico en rendement gaan hand in hand. Als uw beleggingshorizon langer is, kunt ook meer risico in uw portefeuille nemen. Online zijn er vragenlijsten te vinden, die inzicht geven in uw risicoprofiel. Voor meer informatie, zie onze tool: Beleggen begint met een plan. Houd er wel rekening mee dat verschillende aanbieders risico anders kunnen inschatten.
Beleggen gaat altijd met risico’s gepaard. Belangrijk is dat u zich van deze risico’s bij beleggen bewust bent. Risico’s kunt u beperken door goed te spreiden. Dit doet u door verschillende soorten beleggingen te kopen. Denk bijvoorbeeld aan aandelen-, obligatie- en vastgoedfondsen. Een eenvoudiger manier is door te beleggen in een mixfonds.
5. Begin met een plan en bepaal hoeveel risico u wilt lopen
In een goed beleggingsplan legt u een stevig fundament voor succesvol beleggen. In dit plan legt u de kaders vast voor uw beleggingsavontuur. In uw persoonlijke beleggingsplan bepaalt u ook hoeveel risico u bereid bent te accepteren. Want dat bepaalt weer de samenstelling van uw beleggingsportefeuille. Succesvol beleggen? Start met een plan!
In onze kennisbank leest u meer over risico’s bij beleggen, of over de werkwijze van de beste vermogensbeheerder. Wilt u vermogensbeheer vergelijken, of brokers vergelijken? Doe het eenvoudig op Finner. Nog niet duidelijk hoe u wilt beleggen, doe dan de test.
Wilt u meer weten? Download een van onze ebooks:
eBook - Kies uw ideale vermogensbeheerder
eBook - Een succesvol beleggingsplan in 5 stappen